Vrijdag 8 januari

Fabiola: het was een pittige dag: eerst kregen we een initiatie van zijne heiligheid en na een korte pauze heeft hij de laatste verzen voorgelezen. Hij ging er als een sneltrein doorheen. Vermoeiend dus, want ik probeer altijd wel te begrijpen wat ik lees waardoor ik chronisch achterliep en uiteindelijk totaal uit het oog verloor waar hij was. Tijdens de middagpauze was ik alleen op pad gegaan. Ik heb mijn eigen Mahamaja hotel waar ik altijd hartelijk ontvangen wordt maar waar ik alleen heenga omdat dit een redelijk schoon toilet heeft. Ik zal jullie een beschrijving van de latrines besparen. Ik ben namelijk van mening dat een beschrijving daarvan al ziekmakend is. Daarna ben ik in m’n eentje op zoek gegaan naar een waterreservoir wat ik op internet gelezen had. Tot mijn grote verassing trof ik daar een Boeddhabeeld aan waarvan ik een foto heb op mijn werk . Ik had al zo’n gevoel dat dit beeld zich daar zou kunnen bevinden. Grappig dat dit dan ook nog eens blijkt te kloppen. Tenslotte vond ik een meditatiepark waar ik samen met JR en Frits na de les heerlijk gemediteerd heb met de stoepa op de achtergrond. Wat een energie en de temperatuur? Zo rond de 21 graden? Heerlijk hoor in de zon… prachtige vogelgeluiden, bloemen, eekhorentjes palmbomen en een fris briesje. Toen we zaten te mediteren hoorden we op de achtergrond de sonore geluiden van een Tibetaanse dienst. Duizenden monniken en nonnen bleken er aanwezig te zijn. Ik had hele mooie foto’s kunnen maken ware het niet dat we het fotoapparaat niet mee mogen nemen tijdens de lessen… maar goed we blijven hier nog een tijdje, dus er komt vast nog wel een gelegenheid… Vanavond weer in ons stam restaurantje gegeten. Ik had een mo-mo soep en heeft me heel goed gesmaakt. Nog twee dagen les… de tijd vliegt!
JanRoelof: ‘savonds bleek de batterij van de zaklamp van Frits leeg te zijn. Bij de eerste zaak kregen we te horen dat het en soort batterij is die niet in BodhGaya te koop is. Bij een tweede winkel bemoeit een monnik zich hiermee en zegt dat het een oplaadbare batterij is. Hij stopt de losse onderdelen weer in mekaar en wat blijkt: hij doet het weer! We komen met deze monnik in gesprek die uit Buthaan komt en ve3rvolgens kregen we een uur college van hem zonder enige mogelijkheid te krijgen om er tussen te komen…
Frits: Toen diezelfde monnik de lamp klaar had en het licht weer liet schijnen zei JR:”het likt wel of je een tovenaar bent!” waarop ik zijn Rechterhand vastnam en vroeg of hij magische handen had. Waarop hij JanRoelof en mij met zijn voorhoofd aanraakte en zei :’nee, k ben geen tovenaar” en daarna begon hij te praten over de Dharma en over hoe de mensen met elkaar om gingen en daar was geen speld tussen te komen. Na een half uur zijn we samen naar buiten gegaan waar hij verder ging met de uitleg over de dharma en hij vertelde ons dat de dharma wel moeilijk is maar eigenlijk ook heel simpel. Waarop ik op een gegeven moment de brutaliteit had om tegen hem te zeggen “excuse me, mag ik vragen uit welk klooster u komt?””I,come from Gaden monastry”. Daarop ging zijn betoog verder tot op een gegeven moment een andere monnik naderde die hem in het Tibetaans aansprak waarop JR en ik hem hebben bedankt voor het onderricht en toen vroeg ik of hij een debat meester is waarop hij niet volmondig ja zei maar wel met zijn hoofd van “ja”knikte. JR en ik liepen weg en lachten tot elkaar dat er veel op ons pad was gekomen. Dit was het einde van een heerlijke avond.

Zaterdag 9 januari
Fabiola: Vanochtend voel ik me gelukkig beter dan gisteravond. Toen ben ik wat koortsig naar bed gegaan. Frits is stevig aan de hoest en JanRoelof is erg vermoeid door alle drukte. Met deze ziekenboeg zijn we gezamenlijk naar een zegening van witte Tara gegaan door zijn heiligheid en we kregen allemaal een langlevenpil. Nou, ik ben inderdaad een stuk opgeknapt. Op het eind heb ik monnik Michael maar de speculaas gegeven die ik voor hem had meegebracht. Dat vond hij erg leuk en na een kort: “we will meet each other egain and again….” Was hij weer vertrokken. Hij reist door naar Nepal. Na de ochtend konden we nog even naar een toespraak van zijne heiligheid gaan alleen voor westerlingen. Toen hij binnenkwam heeft hij vlak voor me gestaan om even met een monnik te praten die ook snot verkouden bleek te zijn. Daar moest hij erg om lachten. Hij verzocht ons allen naar Tibet te gaan en met eigen ogen te observeren wat daar gaande is. De onderdrukking van de Tibetanen en hun cultuur. Vervolgens heeft hij per land aangegeven hoeveel aanwezigen er waren. Er blijken 16 Nederlanders te zijn. Na de toespraak nodigde hij ons na een kort overleg uit om samen met hem op de foto te gaan per land. Maar helaas: iedereen sprong zo enthousiast naar voren en het werd een gedrang zodanig dat hij van alle kanten omringt werd met mensen. De beveiliging greep in en toen ik voor de tweede keer pal voor hem stond moest hij zich omkeren om weg te gaan. Daarna naar het hotel en even op het balkon in het zonnetje gezeten. Ik voel dat ik wat kleur heb gekregen. Daarna nog naar de Bodhi-tempel geweest, de meditatietuin en het meer waar de Boeddha beschermd werd door een naga tijdens een zware storm… nou ja, de ene foto na de andere genomen en ook weer genoten. Maar wat een drukte! Daarna samen gaan eten maar JR vond het een beetje te veel worden. Ik sprak nog met Kira uit Sidney die Michael ook heel goed blijkt te kennen en met een vrouw uit Nederland. Waarschijnlijk zie ik Kira morgen terug want zij blijkt net als wij morgen naar de Gierenberg te gaan waar de Boeddha de hartsoetra doorgaf: vorm is leegte, leegte is vorm… ik heb er zin in: we vertrekken om 6.30 uur ’s ochtends, dus nu naar bed!!!
JanRoelof: bij aankomst voor de laatste lezing van de Dalai Lama blijken de stoelen die daar altijd zo keurig stonden weg te zijn. Bij de bewaking zagen we ineens dezelfde stoelen staan die er voor die tijd nooit stonden. Dus wij halen “onze” stoelen op, maar dat was niet helemaal de bedoeling. Want opeens bleek de bewaking stoelen gehuurd te hebben. Ook in India is het zo dat gelijk hebben niet altijd gelijk krijgen is. Toch kregen we een stoel, die mochten we lenen, als we maar in het zicht van de bewaking bleven zodat ze konden zien wat we ermee zouden doen. Later op de dag ben ik nog met Fabiola samen naar de stoepa enzo geweest. ’s Avonds gaan we uit eten. En weer heel veel mensen en een vol restaurant. Toen we uiteindelijk een plekje hadden en het nog een uur duurde toen knapte er wat bij me. Ik ben naar en rustig restaurant gegaan en heb in m’n eentje gegeten.
Frits: ik heb niets toe te voegen over deze dag. Ik weet wel dat Geshela later nog wat over die 2 stoelen aan de bewaking heeft gezegd.

10-01-09
Fabiola:|Tjonge wat een dag! Tureluus lig ik op bed. Eerst vertrokken we dus per Taxi naar de Gierenberg wat toch wel 2 uur rijden is op de gebruikelijke Indiase manier. Ik ben er achter gekomen dat de mensen met het meeste geld (zichtbaar in het feit dat je blank bent of een duurdere auto) die hebben voorrang en de rest moet wijken. Daar aangekomen bleek Geshe Tenzin een heerlijk warm ontbijt bij zich te hebben bestaande uit gekruide aardappeltjes met een sausje en daar nog een broodje bij. De tent (letterlijk) waar we zaten bracht ook nog chai, de heerlijk kruidige Indiase thee. Toen de gierenberg op. Het was een korte maar wel redelijk steile klim. Dus Geshela wilde dat we langzaam naar boven gingen. Het was mistig en koud en op de achtergrond in de jungle hoorde ik de vossen huilen. Indrukwekkend blauw kleurige rotsblokken. Boven aangekomen hebben we de hartsoetra gereciteerd en nog een paar rondgangen gemaakt en neerbuigingen gedaan bij een soort altaartje. Ik had nog wel langer kunnen blijven mede doordat ik in een hoekje zat waar drie monniken in close harmony gebeden aan het reciteren waren inclusief de hartsoetra. Ik heb er een kort filmpje van gemaakt ook omdat ik zo graag het gezang wilde opnemen. “this no singing Fabiola…”nou ja als dat geen zingen is… Maar goed, we mochten niet te lang dralen want onze gids Geshela wilde verder naar het Nalanda klooster… Onderweg moesten we toch nog even stoppen. Blijkt er een warm water geiser te zijn met helende krachten. Dus Frits moest zijn schoenen uit en kreeg emmers vol warm water over zijn voeten. Terwijl ik aan het typen ben valt alle stroom uit, helaas houdt het straatgeluid dan ook niet even op. De nood aggregator gaat aan en een gezellig geel licht gaat aan… Helaas het mocht niet baten. Ook dat ding stopt ermee. Gelukkig geeft mijn notebook licht. Wat je verder bij die warm water bron allemaal tegen komt dat wil je niet weten. Ik heb een foto gemaakt van een soort put waar mogelijk wel 100 man in zit te baden… tjonge, of dat gezond is… ik heb ook nog zo’n slok van dat water binnen gekregen en een rode streep op mijn voorhoofd. “Manny blessings memsaheb”… “Very nice ja Fabiola”. Ja, van de mannen moet je het hebben.
Toen naar het Nalanda klooster. Nalanda is een samenvoeging van 2 woorden: Na wat positieve daden betekent en landa wat wijsheid betekend. Nou, daarmee druk je in één woord het hele pad naar verlichting uit. Dat was een heel bijzondere plaats waar ik ook weer langer had willen blijven. De zon scheen inmiddels heel aangenaam met een lichte frisse bries. Heerlijk. Samen met beide Geshe’s gemediteerd en ik moet zeggen dat ik nog uren door had kunnen gaan. Maar helaas… de mannen wilden weer verder. Toen zijn we nog naar het museum gegaan. Prachtige beelden gezien, heel aandoenlijk ook. En dan weer de hele weg terug met de gebruikelijke avonturen. Zoals Fris beeldend zei “àls je hier langs de kant van de weg staat dan heb je de kleren ook gestreken!”
Frits: Bij de warmwaterbronnen, voordat we binnenkwamen werd het warm water over ons hoofd gegooid waarop ik JR en F zag en vroeg of ze onder de douche waren geweest…vervolgens kreeg ik water over mijn hoofd en die man vroeg mij of ik een mantra wilde nazeggen en hij vroeg aan mij mijn leeftijd (70) en mijn naam (Frits) waarop hij INR100,- vroeg. Daarna gingen we naar beneden waar Geshela me riep en werd opnieuw besprenkeld werd met water en waarop Geshela mij sommeerde om de schoenen uit te doen en de sokken uit moest. Er werd warm water over mijn benen gegooid en ik kreeg weer water over mijn hoofd en de hele riedel van hoe oud en naam etc zich herhaalde. Daarop vroeg hij de naam van mijn vader “Arend” but you will not have INR100,- from me. Daar was hij niet zo blij mee. Fabiola zei tegen mij “misschien krijg je nu wel weer nieuwe voeten”… “nou, dat hoeft niet… als de ontstekingen maar weg gaan”. Het warme water aan mijn voeten gaf me wel een goed gevoel waarop ik de volgende morgen aan JR zei: het lijkt wel of die plekjes op mijn benen weg zijn. Dat is einde van het verhaal van deze dag.
JR: Ook voor mij was de gierenberg een indrukwekkende ervaring. Daarna zijn we naar een grot waar koning Bilopa na zeer slecht karma in een leven toch verlicht kon worden. Dat is een bekend voorbeeld uit de dharma. Het aardige daarvan voor mij was dat dit werd uitgelegd door Geshe Samten die in Australie werkzaam is omdat mijn 2-de Tibetaanse naam ook Samten is. Om 18.00uur zijn we weet thuis en zijn zwaar vermoeid. We besluiten niet meer het hotel uit te gaan. Fabiola blijft deze avond op haar kamer. Zij voelt zich niet lekker.

11-01-10
JR: Fabiola heeft ’s nachts overgegeven. Geshela moet ook hoesten en na het ontbijt gaat Fabiola weer naar bed. Frits en ik gaan ook even liggen en slapen met tussenpozen tot 14.30uur! Verder blijft het een rustdag. ’s Avonds gaan Frits en ik nog even naar buiten voor wat beweging. Bij het verlaten van het hotel vragen we bij de receptie om een lamp te vervangen bij mijn bed. Bij terugkomst is de lamp niet vervangen maar is mijn bed wel opgemaakt! Geshela zorgt de heel dag voor ons. Brengt flessen water, haalt middageten en haalt avondeten en brengt ook nog heet water. Als Geshela het avondeten haalt gaan wij even liggen tot hij terug komt en als hij terug is dan liggen we alweer te slapen… om 21.30u. gaan we naar bed en vallen onmiddellijk weer in slaap…
Frits: Ik sluit me aan bij JR. Geshela kwam ’s avonds nog de druppels in mijn ogen doen en ik moest drie minuten mijn ogen dicht houden. Hij vraagt of we nog wat te eten willen en dat beamen we. JR lag nog wat onder de dekens. Ik erboven. Ik ging ook even liggen en hoorde JR al snurken. Ik dacht waarom ga ik er ook niet achteraan. Toen kwam Geshela het eten brengen en verdeelde het eten, en JR aten het op, we plaatsten de borden op de gang, pyama aan, bed in en weer slapen. Dat alles in een heel snelle tijd want we hadden het gevoel dat we nog zeer vermoeid waren.
Fabiola: ik was hondsberoerd: hoofdpijn en misselijk. Geshela heel erg bezorgd: voelen of ik koorts had, Tibetaans pil gegeven waar hij zelf ook eerst een slokje van nam, soep gebracht die ik na twee happen liet staan en voor de rest: liggen met de ogen dicht en pluggen in de oren tegen het geluid. Ik was bang dat ik een hersenvliesontsteking had. Zo beroerd was ik. Maar na in inname van de Tibetaanse Pil voelde ik langzaam de lucht in mijn hoofd opklaren. Heb daarna heel goed en vast geslapen.

12-01-10
Frits en JR: ‘s ochtends worden we zowaar vóór de wekker wakker. Geshela vraagt ons bij mekaar te komen om de reisplanning door te spreken voor de komende dagen. Gezien onze lichamelijke staat besluiten we van de nog 5 resterende plaatsen nog 3 in het programma op te nemen zodat we wel de vier belangrijkste plaatsen kunnen bezoeken.
Vandaag zijn we naar de Mahakala grotten gegaan. Een korte rit van ongeveer 1 uur. We zijn pas in de namiddag vertrokken zodat we ’s ochtends nog wat konden rusten. Het weer was zonnig. Tijdens het omhoog klimmen liepen JR en Frits samen een stukje op. Frits zegt tegen JR “wat is hier een armoede, wat een bedelaars… het werd me te veel.””JR zei, ja Frits, dit is nu eenmaal zo” We werden voortdurend aangesproken door mensen die wat aan ons wilden verkopen. Na een stevige klim, ook weer langzaam, kwamen we bij de grot.
Fabiola: Schoenen moesten weer uit en vervolgens kropen we om de beurt door een smal holletje de duisternis in. Daar bleek een Boeddhabeeld te staan waar hij heel mager is. Toen is Mahakala gekomen om hem te beschermen. Vervolgens wat foto’s genomen waardoor ik op mijn apparaat het beeld kon zien en dan weer naar buiten. Het was daar zeer benauwd binnen. Geshela heeft nog wat gebeden en we hebben nog wat foto’s gemaakt en toen begonnen we aan de afdaling, terug naar de taxi.
Frits: Op deze terugweg kocht Geshela voor ons zoute koekjes en JR zoete koekjes. Frits liep naast Geshela die koekjes liep te eten. Ik voelde me bezwaard om bij al die arme bedelaars te eten. Ik stopte de koekjes weg. Geshela sprak me aan ”frist, eating!” en ik vroeg waarom? Geshela zei: “dat is hun werk, en jij eet je koekjes op.” Later aan het eind werd Fabiola lastig gevallen door een klein meisje die Fabiola niet los wilde laten en nog een eindje achter de taxi aanholde. We reden door naar een plaats valkbij BodhGaya waar de Boeddha 6 jaar voor zijn verlichting gemediteerd had: Niranjana. Daar hebben we heerlijk gepicknickt onder de bomen bij een tempeltje met een mooi uitzicht. Bedelende kinderen werden bij ons weggehouden. Honden bleven op respectabele afstand liggen toekijken. Daarna gingen we naar een boom waar de Boeddha 6 jaar mediteerde en hebben we opnieuw de hartsoetra voorgelezen. Daarna nog 3 keer om de boom heen en licht aangeboden samen met wierrook en een katha. De rivier die beschreven is in het verhaal over de Boeddha is breed en lag helemaal droog. Her en der nog een plas water waar de was in gedaan werd en aan de kanten werd dezelfde was gedroogd. Daarna weer terug naar het hotel waar we gegeten hebben en waar we voor het eerst na een paar dagen ons dagboek bij de redactie hebben bijgewerkt. Morgen een redelijk zware trip naar Varanassi! Hoop dat we ons allen goed voelen!

13-01-10
Fabiola: Vanochtend werd ik wakker met de wens om nog een keer naar de Bodhi-boom te gaan en er samen met Geshela te mediteren. Vlak daarna werd er op de deur geklopt door Geshela: of we naar de Bodhi boom konden en dan om 11.00u vertrekken. Zo gezegd zo gedaan. Na een eerste ontbijt in dit hotel met Geshela samen, gingen we op stap. Er werden zakken vol fruit gekocht voor offergaven en na een rondgang rond de Mahabodhi stoepa konden we aansluiten bij een lange rij om zo bij een groot Boeddhabeeld te kunnen offeren. Ik kon nog een aantal foto’s en zelfs een filmpje maken want de gewaden werden net weggehaald en er werden nieuwe gewaden aangeboden. Daarna nog 3 rondgangen in aandacht en een leuk detail is dat het lichtjes begon te regenen… “many blessings ja!”. Na 3 rondgangen nog even bij de bodhi boom gebeden gereciteerd en dan namen we afscheid met bij mij wel het verlangen hier ooit weer terug te kunnen komen. Bodh Gaya is echt heel bijzonder en ben ik blij dat we hier zo lang hebben kunnen doorbrengen. Dan zijn we doorgereden naar Varanassi over voornamelijk een twee baansnelweg heen en terug. Nou ja, wat heet. Zo nu en dan is er en zebrapad en fietsen er mensen, of zijn er spookrijders om een short-cut te nemen, of loopt er een of ander dier wat rond te lummelen. Gelukkig hadden we een goede chauffeur. Onderweg in een wegrestaurant gepicknickt in een… hoe zal ik dat nou omschrijven: het betonnen skelet van wat aangekleed misschien nog wel wat zou kunnen lijken. Maar oh, ik heb de gaten nog in m’n rug van de blikken van de mannen die achter me stonden. Geshela heeft er warm gegeten en wij onze toastjes van ’s ochtends samen met nog wat ei en een heerlijke kop warme Lemon Ginger met honing die we in mijn thermosfles hadden meegenomen. Om 16.30 kwamen we aan in het hotel wat volgens Geshela “very nice ja” is. Ach ja, nadat ik van de rugleuningen van 2 stoelen een matras heb gemaakt en ik mijn kleurrijk Tibetaans dekentje heb neergelegd (en de wc-bril heb ontsmet met SOS-handcréme) kan ik er wel mee leven. We rusten uit en gaan dan even kijken hoe de keuken hier is. Ik mis nu al ons mooie Tibetaanse stam-restaurantje van Bodh-Gaya. Wat heb ik daar heerlijk gegeten! Nou ja, ik sta open voor het moois wat Varanassi volgens Geshela te bieden heeft.
Aan mijn collegae: tjonge, wat hebben wij een super de luxe optrekje zeg! Ruilen met een Indiaas hutje? Bovendien: als je hier niet luistert krijg je gewoon stokslagen en al helemaal als je tot de laagste kaste behoort. Dan heb je helemaal niets te zeggen… ik zou na deze rit wel willen bijkomen op mijn bureaustoel hoor…